قطعه نیوز: هفته گذشته برای سرمایهگذاران بورسی خوشآیند بود. شاخص کل رشد ۸.۷ درصدی را به ثبت رساند و برآیند معاملات مثبت بود. اما این تصویر کلان به هیچ وجه با واقعیتهای بازار سهام در پنج روز کاری گذشته مطابقت نداشت. حقیقت این است که سهام شرکتهای بزرگ با تاثیرگذاری بیشتر بر دماسنج اصلی بورس، علاوه بر خنثی سازی اثر منفی سهام شرکتهای کوچکتر، تصویر صحیحی از آنچه در تالار شیشهای میگذرد به دست نمیدهد. در گروه خودرویی و ساخت قطعات نیز این پدیده به چشم میخورد و کارنامه بازدهی سهام قطعهساز به استثنای برخی موارد نادر، فاصله زیادی با بازدهی سهام شرکتهای بزرگ خودرویی دارد.
روایت غالب بازار سهام در ماههای اخیر، بیش از هرچیز مبتنی بر تحرکات دولت در بورس استوار است. بسیاری از سرمایهگذاران تازهوارد بر این باورند که دولت برای تامین نقدینگی هرچه بیشتر از بورس در سالی که کسری بودجه سنگین و درآمدهای ارزی بار هزینهای مضاعفی را بر بدنه اجرایی کشور وارد خواهد کرد؛ نیازمند رونق این بخش از اقتصاد است.
از سوی دیگر محدودسازی معاملات در بازارهای موازی و چشمانداز تورمی با حرکت رو به جلوی نرخ ارز در بازار آزاد و نیمایی، نقدینگی قدرتمندی را به بورس هدایت کردهاست. ترکیب این موارد، انتخاب سهام برای خرید را به سمت شرکتهایی برده است که یا در لیست صندوقهای دولتی قابل معامله در بورس (یا همان ETFهای دولتی) هستند یا در زمره سهام عدالت طبقهبندی میشوند. در چنین شرایطی رشد پرشتاب قیمتها در نماد شرکتهای مزبور نسبت به سایر سهمهای بورسی، کاملا به چشم میآید. از آنجایی که وزنه اصلی شاخص کل را شرکتهای قابل عرضه دولتی تشکیل میدهند، رشد شاخص کل تحت تاثیر همین عوامل به هیچ وجه منعکس کننده برآیند بازدهی عموم سرمایهگذاران نیست.
بسیاری از معاملهگران بورسی در دوره رونق بازار سهام، بازدهی به مراتب کمتر از شاخص کل به دست آوردهاند و برخی از متاخرین نیز در محدوده زیان هستند. نکته مهم اینجاست که شروع روند اصلاحی قیمتها در نمادهای بزرگتر با ریزش شاخص کل میتواند کل بازار را تحت تاثیر قرار دهد و اصطلاحا تر و خشک را با هم بسوزاند. هرچند در این میان برخی از سهمهای پرپتانسیل میتوانند در میان مدت راه خود را از مسیر عمومی جدا کنند اما همراه شدن با روند اصلاحی جز در سهام شرکتهای خاص با بازیگران قدرتمند، در کوتاهمدت اجتناب ناپذیر است.
قطعهسازها زیر سایه خودروسازها
با توجه به نکات مطرح شده در قیمت اول گزارش، بررسی روند سودآوری سهام قطعهساز و مقایسه آن با سودآوری خودروسازهای بزرگ بورسی از ابتدای سال تاکنون خالی از لطف نیست. در جدول زیر ابتدا بازدهی نمادهای قطعهسازی و سپس بازدهی خودروسازان بزرگ آورده شده است. همانطور که ملاحظه میشود، جز در موارد خاص، بازدهی سهام قطعهسازی در بورس تهران به مراتب کمتر از بازدهی سهام خودروییاست و از آنجایی که شاخص گروه خودرویی ترکیبی از مجموعه این سهمهاست و تاثیر نمادهای بزرگ خودروسازی به مراتب بیشتر از شرکتهای کوچک قطعهسازی بر این شاخص است، نماگر صنعت خودرو در تالار شیشهای نیز نمیتواند بیانگر نوسان های واقعی این شرکتها در بورس باشد و تقاضا برای خرید سهمهای ایران خودرو، سایپا، گسترش سرمایهگذاری ایران خودرو و زامیاد به تکیه بر قرارگیری این شرکتها در لیست عرضههای دولتی و حمایت احتمالی نهاد اجرایی کشور، کماکان پرقدرت نشان میدهد.
در حالیکه معادلات قطعهسازان بورسی کاملا متفاوت از این جریان پرشتاب است. البته در این میان نباید یک نکته اساسی را فراموش کرد و آن این است که بسیاری از سهمهای کمبازده قطعهسازی از ابتدای سال تاکنون در زمره بهترین سهمهای بورسی در سال ۹۸ قرار گرفتهاند و برای بررسی دقیقتر نمادهای عقب مانده از جریان، علاوه بر پتانسیلهای هر شرکت باید روند نوسان قیمت سال گذشته نیز در محاسبات مدنظر قرار گیرد.
نویسنده: علی صالحی