در گفت‌وگو با معاون سازمان استاندارد بررسی شد: استاندارد بازیافت خودرو نداریم؛ تعلل سازمان استاندارد یا محیط زیست؟
قطعه نیوز: اسقاط خودرو و بازیافت قطعات آن در هر کشور استانداردهای خاص خود را دارد. در بعضی کشورها مانند کشورهای اروپایی و کانادا پیش از اسقاط خودرو، قطعات قابل استفاده آن بار دیگر به مصرف‌کننده قطعات و فروخته می‌شود. بر این اساس معاون نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار «قطعه نیوز» شرایط بازیافت خودرو و قوانین آن در کشور را مورد بررسی قرار داد. اظهارات وحید مرندی مقدم حاکی از آن است که در کشور ما همچنان برای فروش قطعات قابل استفاده پیش از اسقاط خودرو چاره‌ای اندیشیده نشده است.
وی همچنین در رابطه با بحث بازیافت خودروهای فرسوده و اسقاطی، تاکید کرد که در حال حاضر دو استاندارد با نام‌های خودرو- خودروهای فرسوده-الزامات، به شماره ملی ۹۴۶۶ و خودرو- قابلیت استفاده مجدد، قابلیت بازیافت و قابلیت بازیابی– الزامات، به شماره ملی ۱۷۴۶۹ وجود دارد که در این استانداردها مواد خطرناکی که استفاده از آنها باید تا حد ممکن کاهش یابد و نیز الزامات تولیدکنندگان خودرو جهت تولید خودروی قابل بازیافت، تعریف شده است. شرح و جزئیات این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:
استانداردهای بازیافت در حوزه خودرو چگونه تعریف می‌شوند؟
استانداردهای مربوط به بازیافت در حوزه خودرو در این حوزه است که سازندگان خودرو استفاده از مواد خطرناک را محدود کنند و تا حد ممکن کاربرد چنین موادی را کاهش دهند تا بازیابی و بازیافت آنها ساده‌تر انجام گیرد، درواقع نحوه تولید خودروها به گونه‌ای باشد که در زمان فرسودگی و نیاز به اسقاط یا فرآوری آنها، درصد جرمی قابل توجهی از آنها قابل استفاده مجدد، بازیافت و یا بازیابی باشد.
استانداردهای یورو ۵ و استانداردهای ۸۵ گانه مورد اجرا در کشور شامل استانداردهای بازیافت می‌شوند؟
در حال حاضر الزامات و مقررات اجرایی در حوزه خودرو به دو دسته ایمنی عملکردی و محیط زیستی تقسیم می‌شوند. مسئولیت اجرای استانداردهای ایمنی عملکردی بر عهده سازمان ملی استاندارد است، و الزامات محیط زیستی نیز از جانب سازمان حفاظت محیط زیست اجرا می‌شود. آنچه مربوط به بازیافت است، در حوزه الزامات محیط زیستی قرار می‌گیرد و ذیل وظایف و مسئولیت‌های سازمان حفاظت محیط زیست تعریف شده است، بنابراین الزامات استاندارد بازیافت در استانداردهای جداگانه اجباری ایمنی عملکردی تأیید نوع خودرو لحاظ نشده‌اند. استانداردهای یورو ۵ نیز ناظر بر مقررات مربوط به آلاینده‌های گازی منتشر شده از خودروها است و الزامات بازیافت را دربر نمی‌گیرد.
با توجه به وجود قطعات قابل بازیافت در خودروهای فرسوده و اسقاطی و وجود استانداردهای بازیافت در حوزه خودروهای اسقاطی در جهان، آیا اداره استاندارد تاکنون برای بازیافت یا استفاده مجدد از قطعات این خودروها برنامه‌ای داشته است؟
در رابطه با مقوله بازیافت در خودروهای فرسوده و اسقاطی، تاکنون دو استاندارد توسط سازمان ملی استاندارد تدوین شده است با نام‌های خودرو- خودروهای فرسوده-الزامات، به شماره ملی ۹۴۶۶ و خودرو- قابلیت استفاده مجدد، قابلیت بازیافت و قابلیت بازیابی– الزامات، به شماره ملی ۱۷۴۶۹ که در این استانداردها مواد خطرناکی که استفاده از آنها باید تا حد ممکن کاهش یابد و نیز الزامات تولید کنندگان خودرو جهت تولید خودروی قابل بازیافت، تعریف شده است.
علت نبود برنامه برای توجه به استانداردهای بازیافت و نیز استفاده مجدد از قطعات قابل استفاده پیش از اسقاط خودروها در کشور چیست؟
همانطور که گفته شد، الزامات مربوط به بازیافت خودرو به عنوان مقررات محیط زیستی تعریف شده‌اند و باید از جانب سازمان حفاظت محیط زیست اجرا شوند. در این راستا دو عنوان استانداردی که نام بردیم، توسط سازمان ملی استاندارد تدوین شد و این سازمان در صورت وجود پیشنهاد تدوین استانداردهای دیگر در این حوزه نیز موارد را بررسی و در صورت لزوم استانداردهای لازم را تدوین می‌کند، علاوه بر آن، موضوع زمان‌بندی و نحوه اجرای این استانداردها و موارد مشابه باید از جانب سازمان حفاظت محیط زیست اعلام و اجرا شود.
خبرنگار: فرزانه احمدی