پایان روزهای سخت بورس در راه است؟/ خودنمایی گروه خودرویی و قطعه‌ساز در میان بدترین صنایع بورسی
قطعه نیوز: ریزش بورس تهران با توجه به ابعاد جدید این بازار به عنوان بزرگترین ریزش تاریخ بازار سرمایه مطرح می‌شود. اتفاقی که از یک‌ماه پیش و با تاثیرپذیری از برخی سیاست‌گذاری‌ها و تغییر رویه‌ها باعث بوجود آمدن بی اعتمادی در میان اهالی بورسی شد و با شدیدتر شدن ریزش قیمت‌ها گستردگی بیشتری را تجربه کرد.
اکنون و در این مقطع زمانی، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران از سقف (کلوز) تاریخی خود بیش از ۲۰ درصد افت را در کمتر از یک‌ماه تجربه کرده است. بسیاری از سهم‌های بورسی اما در این مدت سقوط‌های بیش از ۴۰ درصدی داشته‌اند و می‌توان گفت که اکثر قریب به اتفاق سرمایه‌های ورودی از ابتدای خردادماه تاکنون، در محدوده زیان به سر می‌برند.
در میان سهم‌هایی با بیشترین میزان ریزش، سهام گروه خودرویی و قطعه‌ساز خودنمایی می‌کنند و نکته منفی برای این سهم‌ها علاوه بر سرعت سقوط قیمت‌ها، حجم پایین معاملات و اصطلاحا قفل شدن در صف‌های فروش است که این صنعت را در میان بدترین صنایع بورسی از لحاظ فدرت نقدشوندگی قرار می‌دهد و فروشندگان را حتی در قیمت‌های پایین‌تر تقویت می‌کند.
واقعیت این است که اگرچه میانگین وزنی قیمت سهام شرکت‌های بورسی (معیار شاخص کل) از ابتدای سال تا قله تاریخی رشد بیش از ۳۰۰ درصد (۴ برابری) را تجربه کرده‌اند و قیمت سهام برخی از شرکت‌ها در بازه ۵ ماهه بیش از ۱۰ برابر شده‌اند اما جماعت بهره‌مند از این رشد به لحاظ تعداد و استراتژی بسیار اندک بوده‌اند.
عده کمی از سهامداران شرکت‌هایی با رشدهای فضایی، از ابتدای مسیر رشد پرشتاب سهامدار بوده‌اند و بسیاری از آنها در میانه راه سهام خود را به فروش رسانده‌اند. ورود نقدینگی فزاینده به بورس در برخی از کدهای حقیقی پس از کسب بازدهی‌های شیرین نیز با بالاتر بردن میانگین قیمت خرید سهام، شکنندگی پورتفو نسبت به ریزش‌های اخیر را تا حد زیادی بالا برده است و اگرچه اصلاح ۲۰ درصدی شاخص از نگاه کلان رشد شاخص کل را از محدوده ۳۰۰ درصد به محدوده ۳۲۲ درصدی کاهش داده است اما بنابر دلایلی که عنوان شد، خیل کثیری از معامله‌گران در این ریزش با زیان به اصل پول مواجه شده‌اند علاوه بر این، میزان ریزش در نمادهای پرسرعت در مرحله رشد، بسیار بیشتر از میانگین ریزش شاخص کل بوده است و همخوانی زیاد روندهای صعودی و نزولی در این نمادها تکرار شده که زیان عمومی در این برهه زمانی در سهام یاد شده را بیش از پیش می‌کند.
مثال سهام شرکت‌های گروه خودرویی و ساخت قطعات و مرور روند رشد و ریزش آنها برای سهامداران این شرکت‌ها یک نمونه مناسب از این فرآیند است. جدول زیر ۲۰ نماد با بیشترین میزان ریزش از سقف تاریخی را آورده‌ایم. خودنمایی خودروسازها در این جدول جالب توجه است و به نظر می‌رسد این سهام این گروه بیش از هر صنعت دیگری تحت تاثیر هیجانات عمومی قرار دارند.
بورس چه زمانی برمی‌گردد؟
نگارنده این گزارش بر این باور است که بورس تحت تاثیر دو عامل به مدار رشد برمی‌گردد. نخست زمانی که قیمت سهم‌ها به محدوده ارزندگی به لحاظ سودآوری و ارزش روز دارایی‌ها برسند و مهم‌تر از آن، زمانی که اعتماد عمومی به بازار سرمایه برگردد.
طی هفته‌های گذشته، خبرهایی مبنی بر حمایت از بورس توسط سهامداران حقوقی با دستور سازمان و سیاست‌گذاران کلان اقتصادی مطرح شده‌است. نفس حمایت از بازار سهام برای بازگشت اعتماد عمومی زمانی موثر خواهد بود که اولا از طریق ترغیب برای کسب سودآوری توسط خریداران حقوقی انجام بپذیرد و ثانیا روندی تدریجی و مستمر را در قالب عرضه و تقاضای عادی دنبال کند.
صرف دستکاری عرضه و تقاضا به وسیله سیاست‌های دستوری برای بازگشت اعتماد کمرنگ شده به بورس آن هم با سر و صدای بسیار در نمادهای خاص، بیش از هرچیز عدم ارزندگی قیمت سهم‌ها در این محدوده‌ها و لزوم حمایت همه جانبه را به ذهن مخاطب متبادر می‌کند و هرگونه خرید و برچیده شدن صف‌های فروش را فرصتی برای خروج جلوه می‌دهد.
در ضمن، اتلاف منابع محدود را به دنبال خواهد داشت و شکست در اجرای آن با توجه به سر و صدای زیاد می‌تواند به اعتبار سیاست‌گذار لطمه جدی وارد کند و سیل عرضه‌ها را مخرب‌تر کند. اتفاقی که در یکی دو هفته گذشته رخ داد و نتیجه آن واضح است.
اخبار رسیده از جلسات متعدد در سازمان بورس حاکی از این است که قرار است موج دوم حمایت از سهم‌های بورسی در محدوده فعلی اجرایی شود. اگرچه نفس دستکاری در بازار کماکان امری اشتباه تلقی می‌شود اما این بار موضوع اصلی، جذاب شدن قیمت‌ها و قرارگیری بسیاری از سهم‌ها در محدوده اشباع فروش است که می‌تواند رفته‌رفته جذابیت خرید عمومی را افزایش دهد و به تدریج فروشندگان و مترصدین خرید مجدد را به سهامدار شدن ترغیب کند.
نکته مهم در این خصوص این است که انتظار برای تشکیل صف‌های خرید قدرتمند مانند روند ماه‌های گذشته یک انتظار بیهود است و صرف رسیدن به تعادل و بازگشت آرامش به معاملات روزانه باید هدف اصلی سیاست‌گذار باشد چه آنکه خروج پول از این بازار بزرگترین ریسک فعلی برای بازار سرمایه کشور به حساب می‌آید. (لازم به ذکر است که خالص فروش سهام توسط افراد حقیقی به هیچ عنوان معیار خروج پول از بورس به حساب نمی‌آید و بسیاری از سهام نقدشده در حساب‌های کارگزاری برای شکار در قیمت‌های پایین‌تر موجود هستند. به شرط ریسک عدم اعتماد به طور عمومی بر تالار شیشه‌ای سایه نیندازد و استارت خروج پول بزرگ را نزند.)
نویسنده: علی صالحی