جهش قیمت در بازار خلوت خودرو
قطعه نیوز: با وجود رکود معاملاتی در بازار خودرو، قیمت نزدیک به ۷۰ میلیون تومانی پراید، یک پیام بیشتر برای مصرف‌کننده ندارد: قرار نیست در سال جدید قیمت‌ها کاهش پیدا کند. بازار خودرو در روزهای آغازین سال ۹۹ به دلیل بحران شیوع بیماری کرونا تعطیل بود. اما دو روز است که فعالان بازار دوباره شروع به کار کرده‌اند و البته قیمت‌ها نجومی شده است و حتی به نسبت اسفند ماه سال گذشته که اوج گرانی خودرو در یک سال رخ داد نیز بالاتر رفته‌اند.
بخشی از این افزایش قیمت را باید به دلیل بازی قیمتی تولیدکننده خودرو دانست که بلافاصله پس از پایان تعطیلی کسب‌وکارها با قیمت‌های جدیدی وارد بازار شد. معمولا در هر بازاری دلالان و فروشندگان خودرو فرمولی برای قیمت‌گذاری کالا دارند که اصلی‌ترین معیار آن «مبنای قیمت‌گذاری عرضه‌کننده اصلی» است.این موضوع در بازار ارز یا سکه نیز که به صورت غیررسمی فعالیت می‌کنند، دیده می‌شود.
فروشنده ارز، نگاهی به قیمت‌گذاری دلار در بانک‌ها می‌کند و بر مبنای آن، قیمت را بالا و پایین می‌کند. در خودرو که حالا یک کالای سرمایه‌ای شده است نیز همین اتفاق می‌افتد. زمانی که تولیدکننده قیمت را بالاتر از قبل می‌برد؛ سیگنال افزایشی را به بازار داده تا دلالان هم برای خود سودی ببرند.این «بازی قیمتی» عرضه‌کننده خودرو را می‌توان در مقایسه قیمت‌های فروردین ۹۹ با اسفند ۹۸ دید.
به طور مثال خودرویی مانند تیبا، که حالا رفته رفته به عنوان خودروی ارزان قیمت جایی برای خود در بازار پیدا کرده، در اسفند ۹۸ توسط خودروساز ۷۴ میلیون تومان عرضه می‌شد. اما حالا قیمت تولیدکننده آن به ۸۷ میلیون تومان رسیده است. در همین یک ماهه پراید هاچ بک ۸ میلیون تومان و ساینا نزدیک به ۱۰ میلیون تومان رشد قیمتی از طرف عرضه‌کننده اصلی داشته‌اند. حتی در ۲۰۶ تیپ دو نیز قیمت فروردین امسال با اسفند سال گذشته نزدیک به ۳۰ میلیون تومان اختلاف دارد.
نوسان در فضای مجازی
بازار خودرو در رکود عجیبی به سر می‌برد اما از آن عجیب‌تر، خرید و فروش خودرو با قیمت‌های نجومی در فضای مجازی و وب‌سایت‌هایی است که برای معاملات خودرو مجاز به درج قیمت نیستند. با اینکه فعالان بازار خودرو از کاهش تقاضا و به صفر رسیدن خرید و فروش خبر می‌دهند؛ اما به نظر می‌رسد که آگهی‌دهندگان خودرو در فضای وب در تلاش هستند با این قیمت‌ها به خریداران بقبولانند که این قیمت‌ها باید در بازار پذیرفته شود.
در برخی رسانه‌ها نیز از عنوان «مرز روانی» برای شکسته شدن رکوردهای قیمتی برای خودروهای ارزان قیمت استفاده می‌شود که البته مشخص نیست که «مرز روانی قیمت ها» در بازار خودرو چه عددی است.در همین حال خبری از ستاد تنظیم بازار حداقل برای کالایی مانند خودرو نیست. تقریبا یک هفته پیش در این ستاد جلسه‌ای برای بررسی دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو برگزار شد.
اما سه ضلع شرکت‌کننده در این جلسه یعنی معاونت امور صنایع وزارت صنعت و تجارت، مرکز ملی رقابت و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان هنوز بر سر جزییات به نتیجه نرسیده‌اند. «ایسنا» درباره این جلسه گزارش داده که «در این جلسه اختلاف نظر بر سر قیمت خودرو به حدی بود که در نهایت قرار شد، گزارش‌های ارایه شده توسط کارشناسان مورد ارزیابی بیشتری قرار گیرند و در جلسه بعد ستاد تنظیم بازار تصمیم‌گیری‌ها انجام شود.»
کرونا و چین
به نظر می‌رسد، چشم‌انداز تولید خودرو در سال ۹۹ با بحران فراگیر شیوع بیماری کووید-۱۹ با تحقق اهداف اولیه و پیش‌بینی‌ها همراه نشود. دست‌اندرکاران بازار خودرو تامین قطعات خودرو که گریبانگیر بازار لوازم یدکی هم شده است را یکی از دلایل عمده کاهش تولید خودرو می‌دانند. بخش زیادی از قطعات خودروهای تولیدی در ایران در چین تولید می‌شود اما این کشور هم‌اکنون با بزرگ‌ترین بحران اقتصادی خود مواجه است.
خودروسازان چینی نزدیک به ۵۳ میلیارد دلار قطعات یدکی خودرو در سال ۲۰۱۹ میلادی صادر کردند اما الان شاهد کاهش سفارش‌های خرید یا لغو سفارش‌های قبلی هستند. به دلیل بسته شدن کارخانه‌ها و شیوع کرونا صادرات لوازم یدکی خودرو از چین تنها در ماه‌های ژانویه و فوریه امسال ۱۳.۳ درصد کاهش یافته و وضعیت در ماه مارس ممکن است بدتر از این بوده باشد.بر اساس گزارش ۱۲ ماه عملکرد صنعت خودرو در سال ۹۸ ایران خودرو ۳۷۲ هزار و ۵۹۱ دستگاه خودرو تولید کرده که در مقایسه با سال ۹۷ که میزان تولید این گروه خودروسازی ۴۲۵ هزار و ۸۲۵ دستگاه بوده است، میزان تولید این مجموعه ۱۲.۵ درصد کاهش داشته است.
از سوی دیگر در حالی که کاهش تولید خودرو در ایران خودرو دو رقمی است، گروه خودروسازی سایپا توانسته، رقم کاهش تولید خود را در قیاس با سال ۹۷ به حدود یک درصد برساند. سایپا سال گذشته ۴۱۴ هزار و ۵۷۸ دستگاه خودرو تولید کرده که این رقم سال ۹۷ حدود ۴۱۹ هزار و ۸۴۵ دستگاه خودرو بوده است. اما با توجه به رکود قطعه‌سازی‌ها، آیا شرایط در سال جاری بهتر از این خواهد بود؟
چرا خودرو گران شد؟
سعید موتمنی، رییس اتحادیه نمایشگاهداران و فروشندگان خودرو تهران، دو عامل خودروهای کارتکسی(ویرایشی) که باعث افزایش ۱۰ درصدی قیمت‌ها شده‌اند و تعطیلی مراکز شماره‌گذاری خودروها را دلیل افزایش قابل توجه خودروها در بازار خودرو در اولین روزهای آغاز معاملات دانست. اما طی روزهای آینده با آغاز رسمی خرید و فروش‌ها مجدد بازار به حالت عادی بازگشته و سبب کاهش قیمت‌ها خواهد شد.
موتمنی که با «ایسنا» گفت‌وگو کرده، می‌افزاید: برخی از نمایندگان شرکت‌های خودروساز از حدود ۷ یا ۸ روز گذشته کار خود را آغاز کرده‌اند. این نمایندگان تعدادی از خودروهای ویرایشی(کارتکس) را برای افرادی که بیش از ۱۸ ماه است که ثبت‌نام خودرو نداشتند با قیمت بالا عرضه کرده‌اند. زمانی که فروشندگان خودرو می‌بینند که نمایندگان رسمی خودروسازان به طور مثال خودروی ۲۰۶ را که پیش از سال جدید، ویرایشی ۹۵ میلیون تومان عرضه می‌کرده است، اکنون حدود ۱۱۶ میلیون تومان می‌فروشد، قیمت‌های خود را بالا می‌برند.
از سوی دیگر دلیل دیگر این افزایش قیمت‌ها این است که فعلا محصولات خودروسازان ایران خودرو و پارس خودرو، شماره‌گذاری و پلاک نمی‌شوند. در حقیقت بخش شماره‌گذاری این دو خودروساز تعطیل بوده و ماشین‌ها پلاک ندارند، نمایندگان هم که خودروهای پلاک نشده را خریداری نمی‌کنند. در حال حاضر خودروهایی که در بازار موجود هستند و شماره‌گذاری شده‌اند پیش از سال جاری تحویل گرفته شده‌اند. او در رابطه با وضعیت معاملات در بازار خودرو اعلام کرد: همچنان در بازار تقاضایی وجود ندارد، خریداری در بازار نیست و معاملات راکد است اما طی روزهای آینده با شروع رسمی معاملات، بازار به حال عادی باز خواهد گشت که به دنبال آن کاهش قیمت‌ها را شاهد خواهیم بود.
منبع: بهارنیوز