رویکرد متضاد طراحان و موتورسیکلت‌سازان؛ موتورسیکلت نیاز به طراحی بومی دارد یا خیر؟
در میان دانشگاهیان کشور، طراحان خودرو و موتورسیکلت وجود دارند اما ارتباطی میان آنها با موتورسیکلت‌سازان بسیار ضعیف است و هر دو طرف نیز تاکنون کوششی برای ارتباط با دیگری نداشته‌اند.
قطعه نیوز: تولید موتورسیکلت در ایران بر اساس مدل‌های غیرایرانی و به طور عمده چینی انجام می‌شود. ساخت انواع مدل‌های موتورسیکلت در ایران تا جایی به چین وابسته است که بعضی تولیدکنندگان قطعات موتورسیکلت می‌گویند چینی‌ها تعیین می‌کنند که در ایران چه مدل‌هایی به فروش برسد.
در عین حال انتقاداتی شنیده می‌شود مبنی بر اینکه مدل‌های جدید تولید و وارد شده موتورسیکلت در ایران هم گران است و هم کارایی مورد نظر مخاطبان ایرانی را ندارد.
از آنجا که عمده مصرف موتورسیکلت در کشور ما به قشر متوسط و ضعیف و برای کار مربوط می‌شود، تا چه حد لزوم طراحی موتورسیکلت بومی در کشور احساس می‌شود و چرا تاکنون در این زمینه توسط فعالان این صنعت اقدام اثرگذاری صورت نگرفته است؟
همه این موارد در حالی است که در کشور طراحان خودرو و موتورسیکلت در میان دانشگاهیان وجود دارد اما ارتباطی میان آنها با موتورسیکلت‌سازان وجود ندارد و هر دو طرف نیز تاکنون کوششی برای ارتباط با دیگری نداشته‌اند.
از سوی دیگر در حالی که موتورسیکلت‌سازان معتقدند نیاز به طراحی بومی این وسیله نقلیه وجود دارد، دانشگاهی‌ها آن را ضروری نمی‌دانند.
در حالت کلی روایت‌های گوناگون و گاه متضادی از علت این موضوع و البته ضرورت وجود آن شنیده می‌شود.
یک طراح خودرو و موتورسیکلت درباره چرایی نبود موتورسیکلت بومی به «قطعه نیوز» گفت: یک دلیل مربوط به این است که صنعت موتورسیکلت تاکنون در دست کسانی بوده است که با بحث تحقیق و توسعه میانه خوبی نداشته‌اند و با این موضوع بیگانه هستند.
علیرضا محمدزاده ادامه داد: این نکته را می‌توانیم در سابقه شرکت‌های تولیدکننده موتورسیکلت ببینیم که تاکنون چند موتورسیکلت در داخل طراحی شده است یا چند موتورسیکلت خارجی به ایران آمده است که روی آن کاری انجام شده باشد؟
صنعت موتورسیکلت تاکنون در دست کسانی بوده است که با بحث تحقیق و توسعه میانه خوبی نداشته‌اند و با این موضوع بیگانه هستند
وی بیان کرد: کسانی که در بخش موتورسیکلت تصمیم گیرنده و صاحب سرمایه بوده‌اند به دنبال این موضوع نرفته‌اند و ترجیح داده‌اند با حداقل هزینه قطعات را وارد و در اینجا مونتاژ و بعد از مدتی تعدادی از قطعات را داخلی‌سازی کنند.
وی اضافه کرد: علت دوم این است که کشورهای دیگر در این زمینه بسیار سریع‌تر از ما عمل می‌کنند، برای مثال چین در طراحی موتورسیکلت به خصوص نوع برقی بسیار قوی است و ما با هر دست و فرمانی پیش برویم به پای آنها نمی‌رسیم.
وی تاکید کرد: این دو دلیل باعث شده است تاکنون موتورسیکلت طراحی داخلی نداشته باشیم و البته لزومی هم ندارد که به این مرحله برسیم. به نظرم نباید این موضوع را خیلی پررنگ کرد که چرا در کشور ما تاکنون موتورسیکلت طراحی نشده است.
وی بیان کرد: اگر چنین طراحی صورت بگیرد، اتفاق خوبی است اما این طور نیست که اگر نباشد بگوییم چه بدبختی بزرگی است.
وی گفت: علاوه بر اینها، هر طرح صنعتی که تهیه می‌شود تا یک محصول از روی آن ساخته شود، در ابتدا باید سودآور باشد و خیلی وقت‌ها به دلیل اینکه تعامل خوبی میان تیم‌های طراحی و مهندسی و تیم‌های تولید در کارخانه‌ها وجود نداشته است و بستر آن فراهم نبوده است، ممکن است طرحی که ایجاد شده است سود ده نبوده است و باید در این زمینه به تولیدکننده حق بدهیم.
سازندگان موتورسیکلت دانشگاهیان را نمی‌شناسند
در حالی که دانشگاهیان اعتقاد دارند موتورسیکلت‌سازان به دنبال طراحی داخلی این وسیله نقلیه نیستند، سازندگان می‌گویند طراحان موتورسیکلت را نمی‌شناسند.
یک عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان موتورسیکلت درباره علت نبود طراحی داخلی موتورسیکلت در کشور به خبرنگار «قطعه نیوز» گفت: رشته تحصیلی موتورسیکلت در ایران وجود ندارد اما مثلا در کشوری مانند انگلیس طراحی موتورسیکلت در سطح کارشناسی ارشد تدریس می‌شود.
علی عرب بیان کرد: نیروی متخصص در این زمینه در کشور ما وجود ندارد و بنابراین موتورسیکلت نیز در کشور ما طراحی نمی شود.
وی در پاسخ به اینکه با وجود نبود رشته مربوط در دانشگاه‌ها، بعضی افراد دانشگاهی در این زمینه فعالیت می‌کنند، گفت: موتورسیکلت‌سازان این افراد را نمی‌شناسند و این افراد تاکنون خود را به انجمن موتورسیکلت‌سازان معرفی نکرده‌اند و ما را در جریان توانایی طراحی خود قرار نداده‌اند.
وی افزود: تاکنون ارتباط بین سازندگان موتورسیکلت و طراحان و دانشگاهیان برقرار نشده است و اگر چنین افرادی با این توانایی در کشور ما وجود دارد خود را به ما معرفی کنند.
اگر شرکتی وجود داشته باشد که بتواند طراحی را انجام بدهد و با بدنه تولید موتورسیکلت در کشور پیوند بخورد، به طور قطع سرمایه‌گذاری انجام و طراحی و تولید موتورسیکلت در کشور انجام می‌شود.
وی ادامه داد: صنعت موتورسیکلت در کشور ما به چین وابسته است و این کشور نیز تنها سه یا چهار سال است که موتورسیکلت طراحی می‌کند و در حدود ۱۵ تا ۲۰ سال این کشور از موتورسیکلت‌سازان اروپایی و ژاپنی تقلید می‌کرد.
عرب بیان کرد: اگر شرکتی وجود داشته باشد که بتواند طراحی را انجام بدهد و با بدنه تولید موتورسیکلت در کشور پیوند بخورد، به طور قطع سرمایه‌گذاری انجام و طراحی و تولید موتورسیکلت در کشور انجام می‌شود.
این سازنده موتورسیکلت عنوان کرد: بسیاری از موتورسیکلت‌سازان آمادگی این را دارند که یک مدل را مختص خود تولید و عرضه کنند.
عرب ادامه داد: در حال حاضر در چین طراحی یک موتورسیکلت ۱۰۰ هزار دلار هزینه می‌برد و تولید قالب و… نیز ۱۰۰ هزار دلار سرمایه نیاز دارد.
وی افزود: اگر شرکتی توان پرداخت این هزینه را داشته باشد، می‌تواند یک مدل مختص خود تولید کند، در غیر این صورت باید صبر کند با شرکت‌های دیگر به طور مشترک این کار را انجام دهد.
وی بیان کرد: موتورسیکلت‌سازان بزرگ توان پرداخت این شرکت را دارند و در حال حاضر در ایران بعضی از تولیدکنندگان این کار را شروع کرده‌اند.
وی طراحی داخلی موتورسیکلت را امری لازم دانست و افزود: باید موتورسیکلتی داشته باشیم که مخصوص خود ایران باشد.
وی گفت: هنوز موتورسیکلتی که مطابق با فرهنگ ایرانی طراحی شده باشد وجود ندارد و جای آن خالی است.
خبرنگار: فرزانه احمدی