خودرویی‌ها در آزمون عرضه سهام
قطعه نیوز: هفته گذشته برای بورس تهران بسیار کوتاه و پرعرضه دنبال شد. تشدید فشار فروش در نمادهای بزرگ و کوچک، معادلات ذهنی سرمایه‌گذاران را برهم ریخت که به نوعی آشفتگی معاملات انجامید. شاخص کل در اولین هفته خرداد ریزش ۳درصدی را تجربه کرد و در عدد ۹۳۸ هزار و ۵۵۷ واحد متوقف شد.
گروه خودرویی نیز که با توجه به صف‌های خرید دو لیدر اصلی، روزهای بهتری را پشت سر می‌گذاشتند، با کشیده شدن ترمز رشد هفتگی شاهد افت ۵ درصدی شاخص صنعت بودند. این اتفاق در حالی رخ داد که صف‌های میلیاردی ایران خودرو و سایپا به طور کامل عرضه شدند و در مقاطعی شاهد تشکیل صف‌های فروش در این دو نماد تاثیرگذار نیز بودیم.
بازار سرمایه این روزها با ریسک‌های جدیدی دست و پنجه نرم می‌کند. ابهام تاثیر عرضه ۳۰درصدی سهام عدالت توسط سهامداران خرد این بسته سهامی را شاید بتوان اصلی‌ترین دغدغه فعالان بازار سهام دانست. بسیاری بر این باورند که حجم این عرضه‌ها با توجه به جذابیت فروش و نقدینگی بدست آمده برای دارندگان سهام عدالت، فشار فروش زیادی را بر بازار وارد خواهد آورد و حداقل در میان مدت، پتانسیل رشد سهام درگیر را خواهد گرفت.
از آنجایی که بسته سهام عدالت شامل سهم‌های بزرگ و تاثیرگذار بر شاخص کل هستند، این رویداد احتمالی می‌تواند شاخص کل را نیز با اصلاح مواجه کند و جو غالب منفی شکل گرفته به عنوان عامل مهم بر معاملات روزانه تاثیرگذار خواهد بود. از این رو پس از مطرح شدن تاریخ ۱۰ خرداد جهت اجازه فروش بخشی از سهام عدالت توسط دارندگان این سهام، بازار گارد تدافعی به خود گرفت و به طرز کاملا محسوسی شاهد به پیشواز رفتن ورود ارتش خرد فروشندگان بودیم.
اهالی بازار خصوصا در نمادهایی که فشار فروش احتمالی آنها در آینده زیاد می‌شود، دست به فروش گسترده سهام زدند و این موج پرحجم عرضه به تشکیل صف‌های فروش در نمادهای بزرگ و پربازدید بورسی دامن زد. جمع شدن صف‌های فروش در روزهای نخست و تشکیل دوباره صف، افت روزانه و پرشتاب قیمت‌ها و کاهش ارزش معاملات روزانه نوعی نگرانی از تبدیل شدن فاز اصلاحی به ریزش را در میان اهالی بورسی تقویت کرد.
شاخص کل تحت تاثیر همین موضوع در هفته سه روزه خود عقبگردی ۳ درصدی داشت و این اتفاق در حالی رخ می‌داد که روز چهارشنبه شاهد برگشت پرقدرت قیمت‌ها از کف ۲۰ روزه و رشد ۱.۳۴ درصدی شاخص کل بودیم. امری که می‌تواند تا اندازه‌ای از فراگیر شدن ترس عمومی سرمایه‌گذاران در کوتاه‌مدت بکاهد. اما برای اظهانظر دقیق‌تر در مورد روند کلی بازار باید منتظر روزهای آتی ماند.
مواجهه با شرایط جدید
فعالان بازار سرمایه از شروع روند صعودی قیمت‌ها در نیمه دوم سال ۹۸ تا همین چند روز قبل، کمتر درگیر موضوع ریزش دامنه‌دار قیمت‌ها بودند. بورس‌بازان جدید از این منظر بسیار بی‌تجربه هستند و شوک‌های ماندگار در مسیر منفی قیمت‌ها می‌تواند باعث بروز رفتار فوق‌هیجانی در خرید و فروش‌های آنها شود. این امر زمانی بیشتر جلوه می‌کند که هسته معاملات نیز به یاری سهامداران نیاید و عدم اعتماد به قیمت‌های لحظه‌ای نمایش داده شده در سیستم معاملات برخط کارگزاری‌ها، سفارش‌های خرید و فروش را به سمت سقف و کف روزانه هدایت کند.
مجموعه این عوامل شرایط جدیدی را برای معامله‌گران سهام رقم زد. برای روشن‌تر شدن موضوع توجه داشته باشیم که خیل عظیمی از پول‌های تازه‌وارد به بورس مربوط به سال جدید هستند. شاخص کل پس از رشد بیش از ۱۰۰ درصدی در مدت زمان کوتاه شاهد ریزش عمومی قیمت‌ها بود که در برخی از سهم‌های مطرح این ریزش به مرز ۳۰ درصد و بیشتر نیز رسید.
وقتی میانگین رشد قیمت‌ها مثلا ۱۰۰ درصد باشد و ۳۰ درصد اصلاح از اوج داشته باشیم، برآیند عایدی نگهدارندگان سهام از ابتدای سال به رقم ۴۰ درصد خواهد رسید. در چنین شرایطی کسانی که پس از رشد ۴۰ درصدی بازار سهام خریده‌اند یا در نقطه سر به‌سر هستند یا زیان کرده‌اند و هرچه دیرتر به این بازار مده باشند، میزان زیان آنها بیشتر شده‌است. از طرفی برای جبران ریزش ۳۰ درصدی نیازمند رشد بیش از ۴۰ درصدی هستیم که موضوع نگهداری سهام را پیچیده‌تر می‌کند.
اما جذاب شدن قیمت‌ها در سهم‌های ارزنده‌تر برای فروشندگان هفته‌های گذشته، سمت تقاضا را نیز قدرتمند می‌کند و میل فروش را از سر ناامیدی کاهش می‌دهد. مجموعه این عوامل باعث بازگشت معنادار قیمت‌ها از مرز ۹۲۰ هزار واحدی شاخص کل در روز جهارشنبه شد. امری که به عقیده بسیاری می‌تواند یک بازگشت کوتاه‌مدت با رویکرد تکنیکالی و برای استفاده از نوسان‌های موقت به شمار بیاید و تا روشن‌تر شدن داستان عرضه سهام عدالت سایه اصلاح بر سر بازار سهام وجود خواهد داشت.
گروه «خ» به کدام سو می‌رود؟
در گزارش‌های قبل قطعه‌نیوز به این امر اشاره کردیم که در گروه خودرو، نگاه به روند سهام لیدر نظیر «خودرو»، «خساپا» و «خگستر» مهمترین شاخص برای تعیین مسیر عمومی نمادها در شرایط فعلی‌ست و مواردی نظیر وضعیت صورت‌های مالی شرکت‌های قطعه‌ساز و خودروساز در سال ۹۸ و گزارش‌های ماهانه اردیبهشت به عنوان عوامل ثانویه مطرح هستند. در چنین شرایطی تشکیل صف‌های پرقدرت خرید در نمادهای لیدر خودرویی، این گروه را به جزیره امن بازار سهام تبدیل کرده بود. اما همواره در بازارهای مالی زمانی که درگیر ترس فراگیر می‌شویم، اصطلاحا تر و خشک با هم می‌سوزند و سهم‌های ظاهرا آسوده بازار نیز با فشار عرضه متلاطم می‌شوند.
عرضه صف‌های خرید در نمادهای پرتقاضا و دست‌نیافتنی بورسی و افزایش ارزش معاملات این نمادها نوعی سیگنال به دارندگان سهام ایران خودرو و سایپا بود. از سوی دیگر نماد «خگستر» (به عنوان پربازده‌ترین سهام گروه خودرویی در سال جدید) از ابتدای هفته گذشته در مسیر ریزش قیمت قرار گرفت و پس از رسیدن به مرز رشد ۴ برابری قیمت بعد از بازگشایی، در سه روز کاری، سقوط آزاد ۱۳.۶ درصدی را تجربه کرد و در پایان معاملات روز چهارشنبه نیز صف فروش چند صد میلیونی خود را با حجم معاملات اندک حفظ کرد.
این در حالیست که با توجه به محدودیت‌های نوسان روزانه، یک سهم در شرایط عادی و در سه روز کاری نهایتا ۱۵.۷ درصد می‌تواند ریزش قیمت داشته باشد. برای سایر سهم‌های پرشتاب گروه خودرویی هم اوضاع چندان دلچسب پیش نرفت و در بسیاری از این نمادها (خصوصا قطعه‌سازها) اصلاح قیمت‌ها ادامه‌دار بود. اما اوضاع سهام ایران خودرو و سایپا اندکی بهتر بود. روز دوشنبه و پس از تعطیلات میان هفته، اگرچه در این دو نماد شاهد تشکیل صف‌های فروش بودیم اما ابتدا نماد «خودرو» و سپس نماد «خساپا» به سرعت به روند تعادلی نزدیک شدند و چهارشنبه سبز بازار برای این دو نماد نیز خوش یمن بود.
رنج مثبت در سهام سایپا و تشکیل صف خرید نزدیک به یک میلیارد سهمی در سهام ایران خودرو، آرامش نسبی را به سهامداران این دو نماد برگرداند. باید توجه داشت که اگرچه تشدید فشار فروش و ریزش مجدد قیمت‌ها در لیدرها می‌تواند کل نمادهای گروه «خ» را قرمزپوش کند اما بازگشت به مسیر صعودی در غول‌های خودرویی مانند گذشته نمی‌تواند موج سبزپوشی برای دیگر سهام این صنعت به همراه داشته باشد.
بنابراین جز در چند نماد خاص خودروسازی و قطعه‌سازی با بازیگران مشخص و انگیزه‌های رشد پرشتاب قیمتی، روند دیگر نمادهای این گروه کاملا به برآیند معاملات روزانه کلی بازار سهام وابسته است و احتمال جدا شدن مسیر چند نماد خاص در این گروه بالاست. مگر اینکه بار دیگر شاهد سبزپوشی کلی تالار شیشه‌ای باشیم.
نویسنده: علی صالحی