میان‌بر پیشرفت قطعه‌سازان با خرید مهره‌های کلیدی خودروسازان
قطعه نیوز: تا چند سال قبل، خودروسازها رسما و کتبا به قطعه‌سازان و زنجیره تأمین اعلام می‌کردند که تحت هیچ شرایطی اقدام به جذب نیروی انسانی فعال در بخش‌های مختلف شرکت‌های خودروساز نکنند.
این اعلام رسمی خودروساز باعث می‌شد در فرایندی برنامه‌ریزی‌شده، چند ماه بعد از منفک شدن عمدیِ نیروی انسانی از شرکت خودروساز، جذب شرکت قطعه ساز شود.
فعالان صنعت قطعه‌سازی خودرو از قاعده جذب با بالاترین پیشنهادات و تأمین خواسته‌های سطح بالا مستثنی نیستند. قطعه‌سازیان هم برای جذب افرادی که از اطلاعات و دانش فنی بسیار بالا در این حوزه تخصصی برخوردارند، از روش‌های مختلف استفاده می‌کنند. اصولاً این افراد توسط شرکت‌های قطعه ساز شناسایی‌شده و پس از مشخص شدن قول و قرارها و نهایی شدن وعده و وعیدها، به قطعه ساز طرف مذاکره ملحق می‌شوند. این افراد برای جدا شدن از بدنه خودروسازی، یا منتظر پایان دوره قرارداد خود می‌مانند و یا استعفا می‌کنند و می‌روند.
ضربه به خودروساز با جذب نیروی انسانی متخصص
یک فعال صنعت قطعه‌سازی در خصوص کیفیت این روند، این‌طور توضیح می‌دهد: «این فرایند اگرچه با برنامه‌ریزی دقیق از سوی قطعه‌سازیان انجام می‌شود، اما معمولاً برای مجموعه‌ای که این نیروی انسانی را از دست می‌دهد، یعنی خودروساز، مشکل‌ساز بوده و با هزینه همراه است. چرا که در بیشتر مواقع برای آموزش این افراد، سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی صورت گرفته تا آن‌ها دوره‌های تخصصی و آموزشی خود را در کشورهای صاحب صنعت و در شرکت‌های صاحب تکنولوژی و فناوری به سرانجام برسانند.»
وی که خواست نامش فاش نشود، با اشاره به مکاتبات خودروسازان با قطعه‌سازیان در دوره مدیران عامل اسبق آن‌ها، می‌گوید: «تا چند سال قبل، خودروسازها رسماً و کتباً به قطعه‌سازیان و زنجیره تأمین اعلام می‌کردند که تحت هیچ شرایطی اقدام به جذب نیروی انسانی فعال در بخش‌های مختلف شرکت‌های خودروساز نکنند. آن زمان سیاست خودروسازها به‌گونه‌ای بود که استفاده از نیروی انسانی فعال در خودروسازی توسط قطعه‌سازیان را صلاح نمی‌دانستند. اگرچه این اعلام رسمی از سوی خودروساز باعث می‌شد بازهم در فرایندی برنامه‌ریزی‌شده، چند ماه بعد از منفک شدن عمدیِ نیروی انسانی از شرکت خودروساز، جذب شرکت قطعه ساز شود.»
دو گروه نیروی انسانی جذاب برای قطعه‌سازان
به نظر می‌رسد چنین فرایندی، به ایجاد رقابت ناسالم در صنعت قطعه‌سازی کشور منجر شده است. سالم نبودن این رقابت از آن جهت است که در شرایط عادی، قطعه‌سازی که توان مالی چندان بالایی نداشته باشد، باید چندین سال تلاش کرده تا به هدف خود نزدیک شود. این در حالی است که قطعه‌سازانی که از توان مالی قوی‌تری بهره می‌برند، به راحتی با صرف پول و جذب افرادی که اشاره شد، می‌توانند مسیر چندساله را دو یا سه‌ماهه طی کنند.
این فعال صنعت قطعه‌سازی که خود سابقه مدیریت در این حوزه را دارد، با بیان اینکه نیروی انسانی جذاب برای قطعه‌سازیان به دو گروه تقسیم می‌شود، تأکید می‌کند: «گروه اول افرادی هستند که از دانش و توانمندی بالایی برخوردارند. اهمیت این افراد به تجربیاتی است که در زمان همکاری با شرکت‌های خودروساز کسب کرده‌اند و همین تجربیات اجرایی و عملی برای سرمایه‌گذاری برخی قطعه‌سازیان جذاب است.»
اوی همچنین می‌گوید: «گروه دوم نیروهای کلیدی هستند که به حجم قابل‌توجهی از اطلاعات دسترسی دارند. بعضی از این افراد در جایگاهی قرار داشته یا دارند که به تمام آنالیز قیمت‌ها، امکان‌سنجی‌ها و تحلیل‌های قطعه‌سازیان دسترسی دارند. این گروه از افراد نه‌تنها از اطلاعات و پروژه‌های روز خبر دارند؛ بلکه اطلاعات رقبا نیز در اختیار آن‌ها قرار دارد. دسترسی به این حجم از اطلاعات و جزییات، این افراد را برای قطعه‌سازیان با ارزش و جذاب می‌کند.»
به گفته این قطعه ساز، نمونه‌های این پدیده متعدد و فراوان است. به همین دلیل بسیاری از قطعه‌سازیان که یا تمکن مالی کافی برای این دست برنامه‌ریزی‌ها ندارند و یا رعایت اصول اخلاقی مانع آن‌ها برای زدن چنین میان‌بری می‌شود، معتقدند این جریان تا امروز آسیب جدی و شدیدی به بدنه صنعت قطعه‌سازی کشور وارد کرده و از سوی دیگر رشد حبابی و عجیب برخی از قطعه‌سازیان دیگر را باعث شده است. امری که به نظر بیشتر قطعه‌سازیان، جریانی ناعادلانه را ایجاد کرده است.
دسترسی آسان به اطلاعات محرمانه رقبا
نیروهای کلیدی که در زمینه آنالیز قیمت و تهیه اسناد برای واحدهای اقتصادی خودروسازان فعالیت دارند، از جذابیت غیرقابل وصف برای قطعه ساز برخوردارند. دلیل جذاب بودن چنین افرادی برای قطعه‌سازیان نیز موضوعی است که به این شرح توضیح داده می‌شود: «این افراد کمک می‌کنند سود و قیمت‌های قطعه‌سازیان به نحوی پنهان شود که خودروساز هیچ‌گونه دسترسی به آن‌ها پیدا نکند. این نیروهای کلیدی حالا از آن‌طرف میز آمده و این سمت قرارگرفته‌اند و با توجه به تسلطی که به حساسیت‌های خودروساز پیداکرده‌اند، به قطعه ساز کمک می‌کنند مواردی که نیاز است را هرچه پررنگ‌تر و واضح‌تر ارائه کرده و نقاط ضعف و مشکلات مد نظر خودروساز را به‌خوبی پنهان کند.»
این فعال قطعه‌سازی با بیان اینکه تعداد قطعه‌سازانی که از این روش برای پیشرفت خود استفاده می‌کنند، محدود است، توضیح می‌دهد: «تعداد چنین افرادی زیاد نیست و درعین‌حال قیمت آن‌ها بسیار گران است. همین مسئله باعث می‌شود فقط بعضی از قطعه‌سازیان امکان استفاده از این رانت مهم، توانمندی و اطلاعات آن‌ها را داشته باشند.»
او می‌گوید: «بعضی از این افراد، حتی در زمان تصدی و فعالیت در شرکت‌های خودروساز، مهره همین قطعه‌سازانی هستند که بعدها جذب آن‌ها می‌شوند. بر این اساس شناسایی این افراد کار چندان دشواری نیست.»
به‌این‌ترتیب می‌توان گفت چنین جریان‌هایی قابلیت تحقیق و تفحص را دارد و این انتظار وجود دارد که چنین مهره‌هایی پس از شناخته شدن، حذف شوند تا تعاملی سالم میان صنعت خودرو و قطعه‌سازی شکل بگیرد و درعین‌حال قطعه‌سازیان کوچک و بزرگ بتوانند از فرصت یکسان، دور از فساد، رانت و تبعیض برای حضور در زنجیره تأمین خودروسازان برخوردار شوند.
منبع: همستان