خودرویی‌ها در محاصره عوامل ناشناخته
قطعه نیوز: بورس تهران در هفته گذشته شاهد رشد بیش از ۴.۲ درصدی شاخص کل و عبور این نماگر اصلی از مرز ۴۷۸ هزار واحد بود. اتفاقی که پس از نوسان‌های مقطعی بازار سهام در کشور و افت‌های کوتاه‌مدت، کماکان با ورود پول به این بخش از اقتصاد مواجه است و همین عامل مهمترین دلیل برای جلوگیری از ریزش‌های متوالی به حساب می‌آید.
در این میان اما خودرویی‌ها بهره چندانی از ورود نقدینگی و ثبت رشدهای قیمتی نبردند و برای دومین هفته متوالی مسیر نزولی قیمت را در اکثر قریب به اتفاق نمادهای این صنعت شاهد بودیم.
افت بیش از ۲.۹ درصدی شاخص صنعت خودروسازی و ساخت قطعات در بورس تهران نشان‌دهنده دومین هفته متوالی ریزش این شاخص پس از انتشار پیشنهاد هیئت مدیره شرکت‌های بزرگ خودروسازی در خصوص میزان افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها بود.
اتفاقی که منجر به رزیش بیش از ۸.۲ درصدی دماسنج اصلی سهام خودرویی کشور در بورس تهران از سقف تاریخی خود در تاریخ ۱۶ بهمن‌ماه تاکنون شده است.
واکنش مثبت به اصلاح پرشتاب قیمتی
نکته مهم در خصوص سهام خودرویی این است که سهام این شرکت‌ها با محوریت خودروسازان بزرگ که طی روزهای گذشته اصلاح قیمتی پرشتابی را پشت سر گذاشته‌اند، رفته رفته وارد یک مدار با ثبات‌تر شده‌اند.
به نظر می‌رسد فروشندگان این سهم‌ها در فاز اول پس از ناامیدی از میزان افزایش سرمایه‌های مورد انتظار، از سهم‌های این گروه خارج شده‌اند و رفته رفته شاهد برتری تقاضا بر عرضه در اکثر نمادهای افت کرده هستیم.
ریزش ۲.۹ درصدی شاخص این صنعت در هفته گذشته در قیاس با ریزش ۵.۴ درصدی در هفته سوم بهمن ماه نیز از کشیده شدن ترمز افت قیمت خودرویی‌ها خبر می‌دهد کما اینکه نماگر اصلی شاخص گروه خودرویی در بورس تهران در دو روز انتهایی هفته گذشته نیز مسیر مثبت اما کم شتابی را پشت سر گذاشت.
افزایش حجم تقاضا در قیمت‌های منفی و میل سرمایه‌گذاران به خرید سهامی که ریزش‌های سریع قیمت را در بازه‌های زمانی کوتاه تجربه کرده‌اند فارغ از مبانی ارزندگی و دیگر عوامل موثر بر قیمت سهم‌های بورسی می‌تواند یکی از مهمترین دلایل واکنش‌های مثبت در روزهای پایانی هفته گذشته به سهام بزرگتر از صنعت خودرو در بورس تهران باشد.
امری که در صورت عدم تداوم روند رو به رشد قیمت‌ها و حضور فروشندگان حقوقی در معاملات روزانه توانایی سرکوب کردن موج مثبت را به همراه خواهد داشت.
امری که در روزهای نزولی قیمت سهام خودرویی و با حضور پررنگ فروشندگان حقوقی در مقابل سهم کمتر خرید آنها در سمت تقاضا به نوعی عدم حمایت سهامداران بزرگ در روزهای بد سهام خودرویی را به سرمایه‌گذاران نشان می‌داد و یکی از عوامل شکل‌گیری موج بدبینی در میان فعالان بورسی نسبت به سهام این گروه و به طور خاص بزرگ‌ترهای خودرویی بود.
ریسک‌های داخلی و خارجی
از جمله عوامل موثر بر شکل‌گیری واکنش‌های منفی در سهام خودرویی می‌توان بر عدم تطابق انتظارات با واقعیات در خصوص میزان افزایش سرمایه احتمالی شرکت‌های بزرگ خودرویی نام برد.
از آنجایی که در ارزیابی دارایی‌های این شرکت‌های بزرگ، سهام سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت شامل بخش بزرگی از سهم‌های قطعه‌ساز زیرمجموعه و شرکت‌های غیر بورسی نیز مورد محاسبه و تخمین قرار می‌گیرد، تاثیر این عدم تطبیق انتظارات با آنچه در واقعیت به وقوع پیوست، با نقشه ارائه شده توسط شرکت‌های بزرگتر برای برخی از سهم‌ها خوشایند بود و برای برخی دیگر ناخوشایند.
از سوی دیگر احتمال عدم موافقت با میزان افزایش سرمایه پیشنهادی هیئت مدیره برخی از شرکت‌های خودرویی توسط سازمان بورس در فضای منفی به وجود آمده، مهمترین ریسک داخلی این شرکت‌ها به حساب می‌آمد.
در سوی دیگر ماجرا بازار سهام با ریسک‌های بیرونی نیز مواجه است. ریسک‌هایی که به دلیل ناشناخته بودن میزان تاثیرگذاری آنها، اهالی بازار را با سردرگمی مواجه می‌کند و موج‌های گروهی را تقویت می‌کند که هیجان را در بازار زیاد خواهد کرد.
یکی از مهمترین مسائل موجود در خصوص ریسک‌های بیرونی، بلاتکلیفی سرمایه‌گذاران در مورد حضور یا عدم حضور ایران در لیست سیاه FATF در هفته گذشته بود که منجر به ایجاد التهاب در بازار ارز و به تبع آن آشفتگی سرمایه‌گذاران بورسی شد.
اما عصر روز گذشته دیده‌بان کارگروه ویژه اقدام مالی-FATF از قرار گرفتن ایران در لیست سیاه این گروه در پی عدم تصویب دو لایحه پالرمو و CFT و بازگشت وضعیت کشور در این نهاد به پیش از خرداد سال ۱۳۹۵ خبر داد. در متن این بیانیه آمده است “تعلیق ایران از مرحله اقدام متقابل در حال حاضر به طور کلی برداشته شده‌است. اگر ایران این دو لایحه را براساس ملاحظات و استانداردهای FATF به تصویب برساند، این نهاد در خصوص گام‌های بعدی شامل تعلیق اقدام متقابل (بازگشت به مرحله قبل) تصمیم‌گیری خواهد کرد. در غیر اینصورت تا زمانی که ایران اقدامات لازم برای رفع نواقص شناسایی شده در رابطه با مقابله با تأمین مالی تروریسم را در برنامه عمل به اجرا نگذارد ، FATF همچنان نگران ریسک تأمین مالی تروریسم ناشی از ایران و تهدیدی است که این امر برای سیستم مالی بین المللی ایجاد می کند.”
ریسک‌های زودگذر یا ماندگار
متن بیانیه سازمان FATF نشان می‌دهد که اگرچه هم‌اکنون در وضعیت جالبی به سر نمی‌بریم اما امکان بازگشت به شرایط قبلی وجود دارد.
بازار سهام نیز می‌تواند تحت تاثیر بار روانی این رویداد با واکنش‌های سریعی مواجه شود. هرچند تکانه‌های قیمتی در بازار ارز و محدودیت معاملات در این بازار از یک سو و تاثیرپذیری مستقیم بازار سهام از رشد نرخ دلار از سوی دیگر، با افزایش انتظارات تورمی، بخش بزرگی از سهامداران را مجاب به نگهداری سهام خود خواهد کرد. کما اینکه حرکت اصلی قیمت‌ها در بورس تهران بر مبنای شوک ارزی آغاز شده‌است.
اما در موضوع FATF دو دیدگاه وجود دارد. بسیاری از کارشناسان معتقدند قرارگیری ایران در لیست سیاه FATF به لحاظ ساختاری شرایط نقل و انتقالات مالی کشور را از وضعیت فعلی بدتر نمی‌کند.
در حالی که نمی‌توان منکر اثر روانی این موضوع شد، قرارگیری ایران در لیست سیاه FATF به عقیده طیف گسترده‌ای از کارشناسان، ریسک تبادلات مالی با ایران را به بالاترین سطح خود می‌رساند و احتمال کارشکنی طرف‌های تجاری را به شدت افزایش خواهد داد. دلیل بروز این اتفاق نیز نظارت تمام عیار FATF بر مبادلات مالی ایرانی‌ها و طرفین خارجی است.
در نهایت پیش‌بینی می‌شود سهام گروه خودرویی کاملا تحت تاثیر جو عمومی بازار باشد و مسیر متفاوتی را طی نکند. بروز شوک‌های مقطعی یک سناریوی قدرتمند خواهد بود اما مسیر نزولی قیمت‌ها مخصوصا در مورد گروه‌هایی که ریزش‌های قیمتی هفته‌های گذشته را تجربه کرده‌اند (نظیر گروه خودرویی) در صورت عدم خروج پول از بستر بازار سهام تداوم چندانی نخواهد داشت.
سناریوی دیگر نیز این است که بوجود نیامدن جو عمومی ترس، فروش و ریزش کلی قیمت‌ها، احتمال بروز واکنش منفی سرمایه‌گذاران به سهام گروه صادرات محور وجود دارد که می‌تواند چرخش نقدینگی به گروه‌هایی نظیر خودرو را در پی داشته باشد اما این احتمال یک رویکرد کاملا خوشبینانه خواهد بود.
نویسنده: علی صالحی