بخش نخست|خودروسازی، قطعه‌سازان را به بخش خصوصی ناکارآمد تبدیل کرده است
قطعه نیوز: موضوع کیفیت از کلیدی‌ترین مسائل روز صنعت خودرو و قطعه است که برای سال‌ها دغدغه دولتی‌ها، مردم، قطعه‌سازان و خودروسازان بوده است.
حسن کریمی‌سنجری در گفت‌وگو با خبرنگار «قطعه نیوز» در خصوص چرایی وضعیت کیفیت خودروها و قطعات تولیدی در کشور به اظهار نظر پرداخت. وی معتقد است راه و هدف صنعت خودرو در حال حاضر نامشخص است و برنامه جامعی که واقع‌بینانه باشد برای آن تدوین نشده است. بخش اول این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:
برای رشد کیفیت قطعات خودروی کشور چه باید کرد؟
کیفیت در صنعت خودرو به چند عامل مهم بستگی دارد. یک شعار کلی در حوزه کیفیت وجود دارد که می‌گوید هزینه‌های کیفیت را کمیت می‌پردازد، به این معنا که برای بالا رفتن کیفیت باید تیراژ افزایش پیدا کند.
این بدان معنا است که هرچه تیراژ افزایش یابد، امکان سرمایه‌گذاری بر روی کیفیت بیشتر میشود. بالا رفتن کیفیت خودروها در شرکت‌های صاحب برند دنیا به دلیل این است که از بازارهای گسترده‌ای برخوردارند. تیراژ پایین خودروهای ما پاسخگوی هزینه‌های کیفیت نیست.
نکته دیگر این است که کیفیت، ارتباط مستقیم با سطح اتوماسیون تولید دارد. بسیاری از فرایندهای تولید در شرکت‌های بزرگ خودروسازی اتوماسیون شده است و توسط ربات انجام میشود. در نتیجه این کار، تولید از فرایند یکنواختی برخوردار است. به‌عبارت بهتر هر چقدر دخالت انسان را در تولید کاهش دهیم، به همان میزان کیفیت بالاتری به دست می‌آوریم.
اتوماسیون بیشتر، به معنای سرمایه‌گذاری بیشتر است و سرمایه‌گذاری بیشتر نیز با سودآوری و درآمد بیشتر ارتباط دارد. اکنون باز به این نکته می‌رسیم که هزینه کیفیت را کمیت می‌پردازد. این موضوع در قطعات «های‌تک» اهمیت بیشتری دارد، چراکه پیچیدگی این قطعات و اهمیت رعایت تلرانس در آنها بیشتر است.
نکته سوم استفاده از تجهیزات روز است. استفاده از ماشین‌آلات مدرن و چندکاره در فرآیند تولید به ویژه در قطعه‌سازی‌ها کیفیت را افزایش می‌دهد، علاوه بر آن هزینه های تولید را به شدت پایین می‌آورد.
نکته چهارم اصلاح روش‌های خرید و بازرسی قطعات است. اصولا در یک فرآیند درست خرید تمامی پارامترهای کیفی تحت کنترل خواهد بود. اگر روش‌های خرید و مذاکره برای خرید در طول زنجیره تامین ناقص باشد امکان تقلب و تخطی وجود دارد. در واقع در پروسه خرید فعالیت‌های بازرسی کیفی، پرداخت‌های مالی، امکان‌سنجی، قراردادها و مذاکرات بایستی به گونه‌ای طرح‌ریزی شود که احتمال تقلب و عدول از استاندارهای کیفی به صفر نزدیک شود.
علاوه بر آن، چرخه مالی در خودروسازی‌ها چرخه ناقصی است، ما خودرو را گران تولید می‌کنیم و ارزان می‌فروشیم. با این حال، جالب است که همین خودرویی که ارزان فروخته میشود، در مقایسه با کیفیت خودرو، گران‌فروشی به حساب می‌آید و این گران‌فروشی باعث زیان خودروساز شده است.
نکته مهم‌تر، شرایط اقتصادی و سیاسی حاکم بر کشور است. تحریم‌ها و محدودیت‌هایی که صنعت خودروی کشور با آن درگیر است، دست متولیان تولید برای تامین یک قطعه باکیفیت را بسته است و آنها مجبورند از بسیاری از استانداردهای کیفیت و قیمت چشم‌پوشی کنند.
همه این عوامل نقصان صنعت خودروسازی را به دنبال دارد، ما خودروسازی داریم اما با استانداردهای روز دنیا فاصله دارد. شاخص‌های سیاسی و اقتصادی ما ناپایدار هستند و خیلی نمی‌توان در این شرایط تصمیمات حرفه‌ای گرفت. در چنین شرایطی نمی‌توان انتظار خروجی باکیفیت داشت.
برای اصلاح مواردی که عنوان کردید چه باید کرد؟
ابتدا باید تکلیف‌مان را با صنعت خودرو روشن کنیم. خودروسازی در دنیا صنعتی پول‌ساز و پیشران است. برای بقا و پایداری در این صنعت لازم است به قواعد یک بازی درست تن دهیم. قاعده بازی درست در خودروسازی، به ما می‌گوید که نمی‌توان در این صنعت سیاسی کاری کرد و بعد انتظار سودآوری داشت. در کشورهایی که خودروسازی توسعه یافته دارند، دولت‌ها به جای دخالت مخرب، حمایت موثر داشته‌اند. حمایت موثر یعنی اجازه دهیم قواعد نرخ‌گذاری در خودروسازی رعایت شود. سیکل قیمت‌گذاری در زنجیره تامین شرکت‌های خودروساز کامل نیست. آیا می توان فولاد را با نرخی متناسب با نرخ ارز به خودروسازها فروخت و بعد آنها را مجبور کرد خودرو را با قیمتی پایین‌تر از بهای تمام شده به بازار عرضه کنند. اجازه بدهیم خودروسازها سودآور شوند. آنها را به بنگاه‌هایی سودآور تبدیل کنیم و از درآمدهای آنها سیستم حمل و نقل شهری را توسعه دهیم. سودآوری شرکت‌های خودروساز هم کیفیت‌ساز است و هم می‌تواند رضایت‌مندی مردم را افزایش دهد. وقتی به مدیران خودروسازی‌ها اختیارات کافی دادید، آنگاه می‌توانید از آنها برنامه‌های سودآورسازی صنعت را بخواهید. مدیر خودروساز امروز ده‌ها دلیل برای سودآور نبودن شرکت‌های خودروسازی دارد که ریشه در دخالت‌های بیرونی مثل دخالت دولت و نهادهای شبه دولتی دارد.
ادامه این گفت‌وگو را فردا در قطعه نیوز بخوانید.
خبرنگار: فرزانه احمدی
با سلام ضمن تشکر از شما که به مشکلات این صنعت میپردازید ، نظرات آقای کریم سنجری را کامل مطالعه نمودم ولی به قول مولانا :هرکسی از ظن خود شد یار من .از درون من نجست اسرار من .
اولا ظرفیت کافی به لحاظ کمی در خورو سازهای ما ایجاد شده است واین دلیلی برای تغییر ندادن ویا ارتقاع نیافتن نیست مثلا در ژاپن بعداز یک میلیون تولید از یک مدل کل طرح اطاق عوض میشود .وهزینه قالبهارا در یک میلیون مستهلک میگردد .
از علل نا کارآمدی این صنعت نداشتن دانش طراحی ونداشتن انگیزه طرح جدید است که بازار انحصاری در کشور وعدم رقابت وحمایت غلط از طریق ایجاد سد در واردات است .
واما در خصوص قیمت گذاری از طرف دولت که درمقابل حمایت غلط اشاره شده صورت میگیرد ،این خود خودرو ساز ها هستند که برای بالا بردن نرخ ارز پیشگامند ومتاسفانه انجمن های فرمایشی که اکثر اعضا هیئت مدیره موثر آنها نمایندگان خودرو ساز هستند تا قطعه ساز ، برای سیاست های آنها تلاش میکنند
دیگر علت اصلی نا کارآمدی تولید انحصاری و وابستگی به یک کشور خاص هست سیاستگذاران این صنعت اجازه نمیدهند که شرکت های دیگر در این صنعت به کشور ما وارد شود و درواقع بازار ایران را در انحصار یک کشور حفظ میکنند . مثلا هزینه سیاست ایجاد سایت های مختلف در جاهای مختلف میتوانست مانند چین صرف خرید سهام خودروسازهائی گردد که در ۷سال پیش با قیمتی سمبولیک واگذار میشد کرد این امر نه تنها یک سرمایه گذاری صادراتی و درآمد زا بود بلکه کشور را صاحب تکنولژی ودانش روز دنیا میکرد .همان کاری که چین با خرید ولوو و رور و ام جی کرد .